تحلیل آماری و سینوپتیکی بارش های سنگین استان کرمان

پدیده اقلیمی بارش های سنگین هر چند در ایران از فراوانی زیادی برخوردار نیست اما به دلیل تاثیر آن در سیل زایی اهمیت خاصی دارد. استان کرمان با تنوع اقلیمی قابل توجه، از جمله نواحی است که در کنار خشک سالی های شدید شاهد سیلاب های خسارات زا نیز بوده است. هدف از این تحقیق تعیین الگوهای سینوپتیکی موثر در ایجاد بارش های سنگین در استان کرمان است. دوره آماری مورد بررسی 1385 – 1371 شمسی (2007 -1993 میلادی) می باشد. روزهایی با بارش بیش از 30 میلی متر که به عنوان آستانه بارش های سنگین در نظر گرفته شده است؛ تفکیک گردیدند. نقشه های سینوپتیک سطوح مختلف جوی برای این روزها و نیز روزهای ما قبل بارش با استفاده از نرم افزار grads ترسیم گردیده اند. در سطح 500 هکتوپاسکال پس از تهیه نقشه میانگین سه الگوی موثر در ایجاد بارش سنگین شناسایی شد. الگوی اول الگویی است که شامل موج پیوسته ای است که از غرب مدیترانه آغاز می شود. در این حالت ناوه بسیار عمیقی با امتداد محور جنوب غربی-شمال شرقی بر فراز خاورمیانه تشکیل می شود. الگوی دوم حالتی است که بر فراز جنوب و شرق اروپا مرکز کم ارتفاع گسترده ای تشکیل شده است. بر فراز ایران نیز ناوه ی نسبتا عمیق با محور شمالی-جنوبی تشکیل شده است. الگوی سوم زمانی است که یک ناوه عمیق از شرق مدیترانه آغاز شده است و ایران و سایر کشورهای خاورمیانه را پوشش می دهد. پربندهای هم ارتفاع این ناوه هوای سرد عرض های بالا را به سمت جنوب سرازیر می کنند. نتیجه این که ترکیب هر یک از این الگوها با الگوهای کم فشار سودانی موجب بارش های سنگین منطقه می گردد. منبع اصلی رطوبت این بارش ها خلیج فارس و دریای عمان می باشد. پس از پهنه بندی بارش های سنگین، همواره مرکز استان که دربر گیرنده ارتفاعات اصلی منطقه است، از بارش بیش تری برخوردار بوده است. پس از آن جنوب و جنوب غرب استان بیش ترین بارش سنگین را دارا بوده اند. کم ترین میزان بارش سنگین در شرق و شمال شرق استان رخ داده است.